THƠ - THANH TÂM TUYỀN

Thanh Tâm Tuyền

Liên Đêm Mặt trời tìm thấy


Đêm
Tặng Duy Thanh
1.

Những đêm nào chiến tranh đã quên
Con mắt đen niềm im lặng
Anh vẫn đi hoài trong thành phố
Cô đơn
Trưa nắng cháy
Vào sâu trong ghẻ lạnh
Với máu trong tim
Chảy nhanh như máy móc đau ốm
Ở cuối đêm
Em rũ tóc nói những lời mê sảng
Những ám hiệu
Của mặt biển đen không
Tình yêu tuyệt vọng
Anh xé tóc em cùng những cành lá chết
Mùa thu
Ghi thương tích nơi cườm tay
Khoá chặt
Anh xô ngã em từ chóp đỉnh hạnh phúc
Khuôn mặt vỡ tan
Như cẩm thạch
Như nước mắt
Như muôn đời
Không hối hận
Con đường anh phải đi một mình
Trần truồng dã thú
Ðón anh ở cuối đường
Hố sâu vĩnh viễn
Không có em

Bên kia bức tường
Anh bị nhốt trong trại hủi
Tiếng ngàn năm em gọi
Yêu nhau hết một đời
Hết một đời chưa đủ
Còn kiếp nào gặp nhau
Anh nguyền rủa
Lời thằng du đãng
Ðừng ràng buộc thiên tài
Con chó vào cột nhà
Cho đi hoang làm cơn lốc bi thảm
Cuốn ngay chính mình chết theo không gian

2.

Ðêm tuôn dòng máu chảy
Mạch mở ngỏ hết rồi
Kẻ kia cười mọi rợ kẻ kia cười
Tương lai đây chùm nho
Như trò chơi
Nó nói
Tự trói hai tay lại
Hạnh phúc sẽ đi tới
Mặt mũi dùng làm gì
Mọi người là đồng đội
Trí não dùng làm gì?
Chân lí không lừa dối
Thiên tài dùng làm gì?
Ðể gây ra tội lỗi

Anh gọi em suốt hai bên thế giới
Mùa thu đâu rồi? Sao bây giờ mùa xuân
Anh đòi em đòi em hôm nay
Không cần tương lai vo trong tay như hòn đất
Không cần cuộc đời bằng hào quang vệ tinh
Anh ráp lại những mảnh ngọc đớn đau
Khuôn mặt em không nhìn thấy
Trên môi anh những cạnh sắc ghim vào
Trong hồn anh hầm hố bắt đầu đào

Kẻ kia cười mọi rợ kẻ kia cười
Thiên tài không tình yêu giống như con lợn lòi

3.

Ðêm hiền từ nhỏ to trên trán
Màu đen sáng đủ ngó vào nụ cười
Có đấy không này em mưa chan hoà
Trên ngực trên ngực em bát ngát
Một lần không gian xảo hết cả nhiệt tình
Ðầy rất đầy hai trũng tay
Người ta bảo đêm tháng giêng cỏ cây hiện thành người
Anh bảo em chúng ta hãy là
Những cây leo yếu đuối
Những cỏ non dại dột
Mùa xuân đoù em trong quấn quít chờ đợi

Da trắng như tiếng hát ở trên trời
Anh cúi hôn cánh môi tím màu đêm mà thương nhớ
Từng chút một từng chút một
Em biến thành pho tượng rực rỡ
Anh biến thành thiên tài ngây thơ

Trong đầu là hư vô
Trong mắt là hoang đảo
Trên môi là thần chú
Trên tay là trống không
Cả đời là sa mạc
Cả tôi là tự do

4.

Những giấc ngủ xiềng xích
Cuộc lưu đày thêm xa
Tôi trốn về lẩn lút
Ðất đai không tìm ra
Ðâu cũng toàn quỷ sứ
Giễu cợt tôi ngây ngô

Cớ sao nhà ngươi khóc
Muốn làm người là điên
Con người thì cô độc
Không phép thuật nhiệm mầu

Tôi khóc mặt tôi khóc
Bầy quỷ nhảy xung quanh
Tôi khóc hoài tôi khóc
Và chúng nó phát điên

Chúng tước lấy tiếng nói
Giam tôi trong bóng tối
Tôi khóc không ra lời
Và tôi đi lang thang

Tôi đi tìm tiếng nói
Cho cổ họng của tôi
Tôi vẫn khóc vẫn khóc
Hết linh hồn mới thôi

Tôi đi tìm tiếng nói
Cho ra tới ban ngày
Người ta níu lại hỏi
Cớ sao chịu đoạ đày

Cớ sao mà không nói
Nhìn người như điên khùng
Thằng khùng điên khó hiểu
Ðuổi ra khỏi cõi đời

Tôi nhìn người tuyệt vọng
Tôi nhìn người khẩn cầu
Linh hồn tôi rách nát
Lời nói còn ở đâu

Cũng như loài quỷ sứ
Người đầy vào lãng quên
Tôi khóc người không thấy
Suốt đời làm thằng điên

Tôi khóc nào ai thấy
Thằng điên vẫn đi tìm
Ðất đai và tiếng nói
Bởi đêm dài lặng câm

5.

Ðêm nay anh không ngủ, anh cô đơn, anh bị chiếm đoạt
Còn gì chỉ là kỉ niệm, kỉ niệm ở ngày mai một lời nói thoáng
Anh ôm ghì sự bất lực đói khát, mũi dao nhọn giữa lòng tin
Thân thể này không của anh cũng không của em
Ðó là nỗi giận dữ chẳng muốn nguôi, nỗi giận dữ của con bò rừng
Người ta quơ trước mắt tấm nhung đỏ và sửa soạn đâm trên lưng
Con bò rừng lồng lộn rồi quỳ xuống (tiếng
vỗ tay ào ào) nhưng khăng khăng không chảy nước mắt

Có phải là ngu muội?
Anh thề với em rằng
Anh không bao giờ biết chảy nước mắt
Dù bao nhiêu đêm nay anh vẫn thầm bảo: đêm là gì? Nếu không là những dòng lệ
Những dòng lệ không một màu không đau xót

Người đàn ông khóc vì phải khóc
Như anh phải ôm em và tủi cực vô cùng
Cuộc đời cứ mở tròn những con mắt thản nhiên nhìn tội lỗi
Còn anh chụp lấy tội lỗi bỏ vào miệng nuốt
Cho mọi người ghê tởm. Cho em xa lánh anh

Tặng Mai Thảo 6.

Vừa có một ngôi sao băng ngoài trời
Ngôi sao lạnh lẽo một giọt lệ đơn côi
Em nhìn rõ trong mắt anh

Khuya khoắt
Như mặt đường xa lánh bờ sông
Phải anh thường làm thơ
Bằng dáng điệu khổ sở
Mười đầu ngón tay rưng rưng môi sầu lúc nửa đêm
Ngón tay anh đẹp như ngòi bút
Những rễ cây những mộng mị bàng hoàng
Hai giờ đêm trong tiệm rượu
Em còn nhìn anh
Giây phút chết khoảng cách ngăn hai người

Cuộc đối thoại âm thầm
Khúc tình ca não nùng
Chiếc máy hát cũ đầu kim mòn
Thời gian cháy tàn những đầu thuốc lá
Ðừng trói anh vào trần gian bằng mắt em nhìn kia
Ðừng ngồi trước mặt anh Minh Châu
Khuôn mặt anh xấu xí anh thù em
Dù em là Minh Châu
Dù em là Phương Thảo
là Liên là Liên là Liên còn trong Hànội
Ðã mất
Tiếng cười tan thành khói trên những búp tóc rối
Quên anh đi về căn phòng của em đóng chặt cửa sổ
Căn phòng nhốt ý nghĩ mệt nhọc trời gần sáng
Anh muốn được một mình
Ðứt đoạn
Ôm những quầy hàng bàn ghế như nhau
Nghe thấy không nghe thấy không
Sao em lại bật lên tiếng khóc
Minh Châu Minh Châu Phương Thảo Phương Thảo
Liên Liên ơi

7.

Những bài thơ tình không viết được
Những hồn ma hoang đầu ngọn cây
Xác chết rữa nát
Trong kẹt rừng khô
Ðêm thức dậy mở mắt mắt đã mù
Hai con sâu nằm trên chân mày đang khoét lỗ
Con quạ hôi hám mở lồng ngực bay lên
Mỏ ngậm quả tim đựng hình ảnh đời người
Ðời người thản nhiên như tên gọi

8.

Hơi thở của người đàn bà ngoại tình
Màu da trắng nõn man trá
Ðường môi cong chẳng một niềm hối hận
Vội vàng như sóng say
Núm lưỡi lửa cháy tan lời ân ái
Khi chọn đường tội lỗi
Nên lặng thinh
Mặc cho ác mộng
Ðồng loã với bóng đêm
Suốt đời trôi nổi trên luyến tiếc
Mặt biển ngu đần mặt biển ngu đần
Không dông bão
Cho chạy trốn mùa xuân
Mùa xuân làm gì trên mặt biển không
Trên trời không
Cơn gió lớn chìm tôi xuống đáy thuỷ cung
Và tôi nhìn màu ngọc bích
Màu ngọc bích thơm hương hoàng lan
Hoàng lan mềm như ngón tay trong sạch
Thời con gái ủ dưới mái tóc rêu
Và tôi không còn nhớ thương
Không còn tỉnh dậy
Không còn là con rắn điêu ngoa
Tôi là cây san hô giơ những cành hối hận
Và nước biển mặn nồng hơn nước mắt
Và không ai trừng phạt

Tặng Trần Thanh Hiệp 9.

Một giọng trầm đêm
Niềm cô độc sâu
Nét nhạc xanh cung thương đen
Mi mắt trĩu mùa đông cũ
Cái chết bốc hơi
Tiếng kèn rách vô hình dáng
Người con gái áo đen xoã tóc ngất
Hai cánh tay dài quằn quại hai con trăn hiền lành
Không khí nhiễm độc
Ðập vỡ
Quá khứ hỗn xược trên da trống
Ném mảnh chai lên mặt trời mù
Nói thầm nói thầm
Mưa rét mướt
Thời gian dần trừ khử
Giọng như hơi cháy dưới sình lầy
Nhát búa hoảng hốt
Tương lai thét đớn đau
Lửa ma trơi vụt tắt
Tiếng cười dữ tợn
Người con gái áo đen
Thổ máu
Cái chết bốc hơi chóng mặt
Nôn xuống chân giận hờn đá sỏi
Ðập vỡ đập vỡ đập vỡ đập vỡ
Niềm cô độc sâu
Giọng trầm đêm hút

10.

Có ai gọi tên tôi giữa phố, phố vắng và cái
tên âm lên sự thù hằn. Tôi dừng lại trả lời:
để cho tôi yên với tất cả đêm nay đang ngấm
vào máu tôi. Không phải em gọi đâu, anh
biết, em chẳng cần rõ tên anh mới yêu anh,
với em anh chỉ gồm chân tay mặt mũi hơi
thở và nỗi cô độc em bằng lòng ôm ấp. Anh
thán phục, anh yêu em khi em che chở vuốt
ve nỗi cô độc ấy, em muốn nó sáng rực như
mặt trời đốt bóng em, tận cùng tâm khảm
em lủi thủi nhớ thương những điều không
nhớ được.

Có ai gọi tên tôi giữa phố, phố hoảng sợ
cái tên lăn như một xác chết nhập hồn. Tôi
dừng lại níu giữ lấy đêm tối lại: để cho tôi
yên, đồ khốn kiếp tôi không phải cái tên, tôi
là một người không bao giờ biết giết người.
Anh không phải là một cái tên, sao người
ta cứ gọi như hú kêu loài ma quỷ? Mỗi lần
muốn gặp anh em chỉ việc chọc dao thẳng
vào tim, máu sẽ chảy và anh tới theo con
đường máu tinh khiết ấy. Anh sẽ uống những
giọt máu thơm tho của tình yêu làm anh
bất tử. Em mỉm cười héo hon, anh càng
lúc càng khốc liệt em bằng lòng để máu
chảy hết và yêu anh kì khôi.

Có ai gọi tên tôi giữa phố, ngay sau lưng
phố cụt cái tên mọc hai cánh tay chới với.
Tôi dừng lại rút khí giới, con dao của em,
hét: Ðể cho tôi yên, quân vô lại, tôi sẽ không
làm thơ nữa, tôi sẽ trừng phạt mày. Tình
yêu anh đã giết em, trời ơi; anh hiểu, anh
hiểu thấu mấy nghìn năm cái ngông cuồng
rồ dại của anh, chàng Orphée đòi bỏ trần
gian qua bao nhiêu miền địa ngục. Nhưng
anh thì không bao giờ gặp em nữa, không
bao giờ, vì anh đã nuốt chửng em hơn cả
loài cầm thú dã man.

Sao không ai gọi tôi nữa? Tôi đứng im đây,
vực sâu trước mắt, cái tên sau lưng. Sao
không ai gọi tên tôi nữa? Tôi quay lại, con
dao trong tay, cái tên chết điếng. Sao không
ai gọi tên tôi nữa? Kìa đồ khốn kiếp, quân
vô lại, tôi cầm dao đâm mày đây, không
một lời cầu cứu? Ðồ khốn kiếp....
Hoá ra tôi đâm tôi chết tốt. Cũng xong.


Đoản khúc

MỘT LẦN NỮA

Trời vừa đen
Vừa trở dậy
Mưa nhiều bên kia cầu
Mưa nhiều bên kia cầu
Sao li biệt
Lòng sầu trắc ẩn
Còn một chút tự do
Vừa đổ vỡ
Thôi đau đớn hoàn toàn
Thôi đừng kêu khóc nữa

NGOÀI

Tôi chẳng thể trở về
Trên con đường định mệnh
Mặt trời đổ máu
Tròng mắt đen chan hoà
Hấp hối trong buồng kín
Gió thầm tan biển khơi
Tên mình không môi gọi
Không lòng tay đặt lên
Thân khô như củi cứng
Cành cây sầu vừa rụng
Tôi chẳng thể trở về

LI NƯỚC TRONG

Là người mình yêu
Bên những miền xứ chết

Là đường con tim
Trên bàn tay lãng quên

Là trí nhớ không
Trong thời gian bất tỉnh

BÀI THƠ VUI

Một người treo cổ trên cành cây
Trong công viên giữa thành phố
Nhìn một phút cuối cùng
Ðôi tình nhân hôn nhau
Xong
Thiếu nữ cười tinh nghịch như hòn sỏi
Ném lăn theo triền mái ngói

HAI NGƯỜI

Người đàn bà rũ tóc thành một cơn bão mặn
Hương nồng chiều dòng kinh mùa hè
Người đàn ông co quắp chân tay
Hồn dưng không quằn quại

TĨNH VẬT

Mẩu bánh mì ở góc bàn
và cốc nước trong như mắt đẹp
thôi để giấc mơ lên cỏ hoa
hiện hình nỗi chết
từ ngón tay
hết cả niềm hồn hậu
người đau bằng mầu bằng âm thanh
những ngày nghèo đói
ăn mày
cố rúc tiếng cười lên cổ nõn
tóc mai
phố ngõ lên chiều mãi nhớ thương
người nhổ muôn ngàn vết máu ra khỏi lồng ngực
là tĩnh vật
kẻ đi ngoài kia la vào mồm
sống


Đen

Một người da đen một khúc hát đen
Bầu trời đen sâu không cùng
Những dòng nước mắt
Xé nát thân thể bằng tiếng kèn đồng
Bằng giọng của máu của tuỷ của hồn bắt đầu ngày tháng
Giữa rừng không lời rừng mãi trống không
Ném mình ném đám đông vào trần truồng tủi cực hờn xác thịt
Tan vỡ hôm qua hôm nay kể gì ngày mai
Tội rằng không quên chẳng thể được quên
Vì Blues không xanh vì điệu Blues đen
Trên màu da nức nở
Trong hộp đêm
Bắt đầu chảy máu thầm kín khóc cổ họng mình
Ngón tay cấu lấy ống kèn như một bùa thiêng

Chọn ngoài thể xác ngoài thương yêu ngoài dữ tợn
Chọn thế giới va chạm những loài kim réo gọi
Thời gian mềm
Không gặp thời gian
Không gian quay thành những vòng kỉ niệm
Rồi một buổi nào Blues hiện về xanh.


Thức giấc

Nửa đêm, mọi người ngủ ôm lấy mình
Một người khác trong giấc mơ
Trăng vừa xanh, đèn sân khấu, rất buồn rất buồn, dạ khúc ca
Biển chập chùng hằng thế kỉ xưa
Người lên tiếng khóc
Nô lệ nghìn năm nhân loại gục đầu
Chia tay cho ta đi như một loài cỏ cây điên dại
Như một hồn lang thang không gặp được bóng mình
Xoá hờn oán ngày ngày sóng ngã cao đầu choáng váng
Rồi trời sáng chỉ còn sương trắng không nhìn thấy mặt nhau
Ðau như thú dữ cháy rừng. Ta đập tan hình hài và thức giấc.


Về Quách Thoại

Còn gì chăng?
Tôi bưng mặt khóc bên thềm cửa
Trời đất rưng rưng
Em không để cầm tay
Khi người thi sĩ ấy chết trơ trụi
Không một lời trối trăng từ biệt
Mắt khép không đợi vuốt

Nửa đêm

Còn gì chăng?
Tôi ngồi khóc bên bờ sông trôi mãi
Em bỏ đi
Những người thân nhất đều hắt hủi
Giữa xứ sở đau thương tôi chịu đoạ đầy
Khi người thi sĩ ấy đã gặp
Người tình ngàn đời là vô cùng
Trong hồn đất

Còn gì chăng?
Tôi bé nhỏ và tôi than thở
Em bỏ đi
Em cũng chẳng trở về
Nhưng vì sao rụng bỗng đầy lề nhân gian
Người thi sĩ bay vào miền đất lạ
Không nhớ mảy may biển gió cát muôn trùng
Ở đấy tôi còn mở mắt
Dìu linh hồn lang thang


Thành phố

Rất nhiều khoảnh khắc, bỗng nhiên hè đường tách
lìa khỏi linh hồn, rồi những mặt nhà những chòm
cây xe cộ nghĩa là thành phố đáng ghét như thù
nghịch, tôi bơ vơ suốt buổi chưa hết kiếp buồn
phiền. Tôi, kẻ tội đồ vượt ngục, những vách tường
hắt hủi những tiếng động nguyền rủa, muốn một
hồn người yêu đương mà không gặp nên thành
phố là nơi đầy ải gớm ghê vì chứa chấp những cô
đơn chống chọi. Ngó xuống mỗi viên gạch, nhìn
lên mỗi cây đèn đủ thấy sự khinh ghét lạnh lùng.
Tôi trốn chạy, ngoại ô thì gầy yếu, ngõ xóm rối
rắm hơn lòng mình và những vuốt nhọn mơn trớn.

Mỗi giọt lệ là một lần buộc tội.
Một nụ cười là một lần xảo trá.

Tại sao Thượng Ðế cứ bắt buộc phải là Thượng
Ðế? Những con chuột chù bắt buộc phải làm
những con chuột chù? Ngoại ô chới với bên
dòng dây điện mỏng con đường hẻm cụt và
chuyến xe già. Mưa trôi xuống bùn nhơ, không
còn linh hồn để khép kín, mọi vật rã rời, chẳng
biết có nên thương tiếc chăng?

Một người đàn bà đẹp chít khăn tang – cái đẹp
của khăn tang trên khuôn mặt sầu muộn – cầm
tay rủ tôi bỏ đi. Về những đồi cỏ may hoang vu
nằm với nhau, chẳng dám trông vào mắt nhau.
Mùa Hạ trôi cao dưới chân đồi bát ngát, mầu đất
xám, nỗi cô đơn dần nhỏ lại hoá tôi thành thứ rễ
cây kì lạ. Tôi khiếp hãi hỏi: Nàng nghe thấy gì
không? – Một thứ hương thơm toả ra từ thân
thể chàng – Không phải – Chiếc khăn tang trên
tóc em quấn lấy cổ tay chàng, tiếng hát xa vời của
kỉ niệm. Tôi la lên: Không phải, nghiêm khắc nhìn
người đàn bà. Cái nhìn độc ác ấy giết chết người
đàn bà, nàng vẫn còn đẹp khi sầu muộn. Tôi đắp
mộ nàng bằng vòm trời yên tĩnh lấy của mùa Hè
đang có đây, liệm xác nàng bằng cả đồi cỏ may êm
ái vô cùng. Tôi nói: Hỡi em! Em không nghe
thấy gì thật sao? Lời rên xiết của những thành
phố trơ trọi hơn chúng ta. Hỡi em! Em sung
sướng biết chừng nào, em nằm đây da thịt nở lên
cây cỏ, còn anh, anh phải quay về héo mòn cùng
gạch ngói.

Tôi trở vào thành phố thấy thành phố nhớ thương
tôi. Tôi đi bên phía trái, những thanh sắt nhọn xuyên
thủng ngực, người ta muốn giày xéo tôi cho đỡ
chướng mắt. Tôi vẫn dửng dưng và bắt đầu người
ta run sợ. Tôi bảo mọi người: Hãy đi sang bên
này, chối bỏ những thói quen ngu muội của
người, chúng ta sẽ gọi bên này là bên phải. Không
ai dám cười tôi, nhiều người muốn băng qua
nhưng còn sợ chết giữa đường. Mặc họ dù thế
nào tôi vẫn tiếp tục đi bên phía trái. Thân và
hồn tôi nặng nề những kim loại. Và tôi đau đớn
nhớ người đàn bà chít khăn tang trên đồi cỏ may
hoang vu dưới trời cao mùa Hạ.


Tên người yêu dấu

1.

Trên đỉnh đèo Hải Vân
Nếu nhớ quê hương
Muốn chết
Vũ đạo Ánh
Chiến tranh vẫn còn (đến khi nào)
Ðồn đóng sườn núi
Ngó biển không
Chiều chẳng mặt trời
Một mình rừng
Mây loã thể
Vũ đạo Ánh
Ðập cụt cổ chai bia
Lấy súng bắn lên không
Ðạn chì sẽ ghim ngực tao lép
Vũ đạo Ánh
Chim én vẫn bay đầy đàn trên trời chiều đường phố ở Sài gòn

2.

Khóc đi Nguyễn
Mùa này gió biển thổi điên lên lục địa
Trời thành phố ngục tù
Mầu xanh thoảng tiếng cười của kỉ niệm bâng quơ
Canh bạc về khuya
Viên đạn lăn đã mỏi
Chiếc đĩa quay không ngừng
Rồi đó bệnh tật và nghèo đói
Trở về căn nhà
Chăn chiếu héo khô
Giống chiếc quan tài của Thoại

Khóc đi Nguyễn
Trong giấc mộng hằng đêm
Sân khấu lặng thinh
Mưa dột trên sàn gỗ
Mồ hôi giữa ngực và lưng
Những hàng ghế thầm muốn hỏi
Sao không một ánh nến
Không người nào mang một vòng hoa
Ném lên nhà mồ ấy

Khi tỉnh dậy
Chẳng một ai ôm mình
Ðêm dài tiếng kèn thê thiết
Thổi trên môi ung độc người nhạc sĩ đen
Tội lỗi nhét đầy con mắt ngây ngô
Kể lể toàn truyện tình vô vọng
Với một mình cấu lấy tóc mình

Khóc đi Nguyễn


Hơi thở

Tôi vẫn sống thiết tha dù không còn hình ảnh,
Dù không còn âm thanh. Làm sao tôi biết
được thế nào là tự do. Người ta tàn nhẫn
đóng cửa không thèm bố thí, tiếng kêu than
bóng hạnh phúc chỉ là kẻ ăn mày khốn nạn.
Hôm nào tôi thường lang thang dưới những
rặng cây, không phải là mùa thu hay mùa
đông cũng chẳng phải mùa hạ hay mùa xuân
Thời tiết đã trốn mất chỉ còn vừng trán và
trời, bàn tay và mây, mắt với hư vô. Tôi
tin rằng tôi sẽ nổi loạn, tôi sẽ làm cách mạng
cùng những người anh em của một ngày
chưa ước hẹn. Nhưng rồi tôi biết tôi đang
chết, tôi đang yêu người đàn bà phụ bạc.
Nàng cấu xé thân thể tôi, nàng giày vò linh
hồn tôi. Nàng chỉ cho tôi trông thấy màu đen
của tròng mắt nàng, màu đen xoáy sâu hun
hút con đường địa ngục yêu đương. Tôi
không nhìn ai hết.

Tôi phải yêu? Tôi níu lấy ngực nàng than
khóc, giữa đêm dài tôi chỉ nghe tiếng khóc
của tôi. Tôi còn nghe dưới lưng tôi cỏ hoang
bứt rứt, côn trùng nỉ non, thân xác phá hoại
Và buổi mai không bao giờ thức dậy nữa.
Tôi phải yêu? Yêu hết tuỷ của người tôi. Và
tròng mắt nàng quay tít như vũ trụ trở lại
ngày khởi đầu. Tối tăm. Hỗn loạn.

Tôi lết qua những đường mòn như loài bò
sát tủi thân. Những buổi chiều quạnh quẽ
không còn là chiều. Tôi nhớ lắm, tôi phải
xé toang thân thể đập vỡ linh hồn để ném
vào mặt trời cho sức nóng khiến tôi hoàn toàn
vô tri giác. Tôi nhớ lắm, tôi nhớ tôi phải
vượt qua muôn trùng cách trở bằng cánh
thần linh đến nơi hò hẹn. Mà tôi tê liệt.

Khi tôi đã nằm giữa nơi sa mạc miệng đầy
cát khô thì tôi không còn hình ảnh không
còn âm thanh. Tôi vẫn hỏi thế nào là Tự do.
Tôi đã yêu ai trọn vẹn mối tình thơ dại. Trời
trắng rất nóng trong đầu ruồi bọ khoét mắt
Tôi vẫn sống thiết tha dù hôm nay chỉ
còn – còn vừa đủ một hơi để thở. Tôi vẫn
sống thiết tha dù hôm nay biết chắc chẳng ai
đến hôn vào môi mình cho thêm một hơi thở.
Người ta đã phụ nhau rồi, phải không em?


Đừng bắt tôi từ biệt

Không không tôi không trút hơi thở đêm nay
Mặc thần chết đứng múa trên đầu lưỡi
Không không tôi chối lậy cả hai tay
Tôi còn muốn sống còn muốn sống
Vì lòng tôi chứa chan đau khổ
Vì hồn tôi tràn trề chua cay
Tôi là người là một người khác
Những người chết còn mở mắt đây
Hai bàn tay nắm chặt hư vô
Mà hình dung hạnh phúc ngày mai

Này thần chết không nghe
Sinh viên thợ thuyền nông dân Ðông Âu nổi loạn
Này thần chết không nghe
Sự thức giấc của Bắc Phi khốn nạn

Ðừng bắt tôi từ biệt
Vì cổ tôi còn chất đầy tiếng nói
Tôi đã bao giờ muốn chết
Vì quân thù sẽ được thảnh thơi
Tôi còn muốn sống còn muốn sống
Thực hiện rừng danh từ của chúng tôi
Phải kể cách mạng hoà bình giải phóng
Và anh em nhân loại đời đời

Ðừng bắt tôi từ biệt
Linh hồn tôi oan ức mãi không thôi
Hỡi thần chết cứ múa trên đầu lưỡi
Tôi chết không cười không cười


Nhân danh
Au nom du front parfait profond
Éluard
Tình yêu không trọn vẹn
Trong hồn mắt mỗi người
Cuộc đời hổ thẹn

Ngực câm không tiếng nói
Chất cười không thuộc môi
Giác quan đói khát

Ðêm hẻm vây cửa sổ
Người ngồi quên thời gian
Tình cảm đòi mở ngỏ

Bàn tay trơ tự do
Hoa chối từ tóc biếc
Hơi thở đắn đo

Sự sống còn một người
Sự sống còn nhiều người
Những người vô tội

Nhân danh
Tình yêu tự do người
Tôi được quyền kêu gọi

Những người đã chết xin có mặt
Những người còn sống xin giơ tay


Hãy cho anh khóc bằng mắt em
Những cuộc tình duyên Budapest

Hãy cho anh khóc bằng mắt em
Những cuộc tình duyên Budapest
Anh một trái tim em một trái tim
Chúng kéo đầy đường chiến xa đại bác
Hãy cho anh giận bằng ngực em
Như chúng bắn lửa thép vào
Môi son họng súng
Mỗi ngã tư mặt anh là hàng rào

Hãy cho anh la bằng cổ em
Trời mai bay rực rỡ
Chúng nó say giết người như gạch ngói
Như lòng chúng ta thèm khát tương lai
Hãy cho anh run bằng má em
Khi chúng đóng mọi đường biên giới
Lùa những ngón tay vào nhau
Thân thể anh chờ đợi
Hãy cho anh ngủ bằng trán em
Ðau dấu đạn
Ðêm không bao giờ không bao giờ đêm
Chúng tấn công hoài những buổi sáng
Hãy cho anh chết bằng da em
Trong dây xích chiến xa tội nghiệp
Anh sẽ sống bằng hơi thở em
Hỡi những người kế tiếp

Hãy cho anh khóc bằng mắt em
Những cuộc tình duyên Budapest

12-56


Bài ngợi ca tình yêu

1.

Tôi chờ đợi
lớn lên cùng dông bão
hôm nay tuổi nhỏ khóc trên vai
tìm cánh tay nước biển
con ngựa buồn
lửa trốn con ngươi

Ðất nước có một lần
tôi ghì đau đớn trong thân thể
những dòng sông những đường cày núi nhọn
những biệt li rạn nứt lòng đường
hút chặt mười ngón tay ngón chân da thịt
như người yêu từ chối vùng vằng

Tôi chờ đợi
cười lên sặc sỡ
la qua mái ngói
thành phố đồng ruộng
bấu lấy tim tôi
thành nhịp thở
ngõ cụt đường làng cỏ hoa cống rãnh
cây già đá sỏi bùn nước mặn nồng
chảy máu
tiếng kêu

2.

Tôi chờ đợi
phổi đầy lửa cháy
môi đầy thẹn thùng
vục xuống nhục nhằn tổ quốc
nhìn gót giầy miệng uống tro than
nghe tiếng ca của một người không quen
của cuộc đời tình nhân

3.

Trang sách khởi đầu viết
mắt người cần ánh sáng
môi người cần mặt trăng
bàn tay đòi mặt trời
và ngực em tự do
của anh của anh tất cả

Em gối đầu sương xuống
chuyện trò bằng bóng hình

Tôi đẹp như hình tôi
như cuộc đời
như mọi người
như chút thôi
anh yêu lấy em

Em là lá biếc là mây cao là tiếng hát
sớm mai khuya thức nhiều nhớ thương
em là cánh hoa là khói sóng
đêm màu hồng

Vòng tay dĩ vãng và bát ngát
chỗ yên nghỉ cuối cùng
dưới mắt sao dưới bàn chân những đứa con

4.

Tôi chờ đợi
một người không
nhiều người
ở thành phố thiếu thốn
ở làng mạc đoạ đày
tôi là tiếng nói là tiếng khóc
những người bỏ đi hẹn trở về
những người mím hơi thừa chịu đựng
tôi chờ đợi
tôi là tiếng thơ là tiếng cười
mai Việt nam hỡi mai Việt nam


Mặt trời tìm thấy
Souvent je ne parle que pour toi
afin que la terre m’oublie
René Char
Gỡ mình ra khỏi trói buộc thời gian, con chim
không làm tổ trên trần nhà kín. Vài cọng rơm nhặt
ngoài đồng nội, hương của tóc em – anh
tưởng tượng.
Bỏ ngoài quá khứ, những hòn sỏi chìm xuống đáy
nước trong. Anh thèm khát.

Anh thường kể câu chuyện thần thoại. Chàng
hoàng tử ôm một trái tim trắng tìm tình nhân,
người làm cho tim chàng hoá thành màu đỏ trần
gian; vì màu trắng ác độc giết chết kẻ yêu chàng.
Kẻ ấy không bao giờ chàng được gặp, nàng chưa
đầu thai xuống thế.
Và sau những chập chùng...

Tấm mền tương tư trên cỏ nhung thơ ấu.
Trời đêm nhiều sao trên mi giọt lệ những xa vời.
Chuỗi cười ngọc bích bồi hồi.
Em: Cả thiên nhiên trải rộng chìm xuống hồn dưỡng bệnh.

Hãy ngửa khuôn cổ tròn như một cành hoa trắng,
anh đeo vào đây vòng ca ngợi.
Hãy chìm mắt xuống những lớp nhớ nhung như
biển lớn anh đang dâng.
Hãy đặt hai bàn tay mười ngón lửa sưởi lên môi
anh từng giá lạnh bởi những lời đã thốt.
Anh sẽ hôn em, thời khắc hạnh phúc vẫn mong
manh. Mà vĩnh viễn đó.

Bao giờ anh đã nằm soi mình bên dòng nước trên
đỉnh non cao toàn thân trơ hồn phiến đá, nghe
thịt xương úa héo buồn thảo mộc. Và đắng cay
của độ cao hun hút rút dần từng móng tay, móng
chân, cùng chất não nhờn.
Nào thể biết niềm hoan lạc, đám mây bay buông
thả tàn theo mộng giữa trời.
Rồi lạc thú em mang đầy giữa rừng tóc rối, và
hân hoan chở đến với hình hài, vầng trán kia đưa
về miền xa lạ, anh chỉ còn là chút hương loãng
chìm trong bát ngát.

Tôi đã trở về nhận quyền âu yếm của người không tên.
Ðêm nay anh gối đầu lên hi vọng thì thầm trên
mồ dĩ vãng chôn sâu những thi thể cừu thù và tha thứ.
Mùa Hè dài vô tận những dục tình hồn hậu chẳng
giấu che. Nỗi đê mê khoái cảm, trái cây vừa chín
cắn vào, ngậm hết giọng cười rực rỡ trong cả
vòm trời êm như ngực thở. Hi vọng buông xuống
giữa không gian tự do anh không cần ôm lấy mặc
cho tình ái đong đưa bằng rung động tinh khiết. Cả
người anh tình ái và hi vọng và tự do phủ bàn
tay mầu nhiệm hoá thành bóng hư vô.

Vinh quang cho những kẻ sống một đời một
kiếp chẳng bao giờ chờ đợi hẹn hò.

Bởi con chim vẫn giam trong lồng ngực vừa
được bay nên bay mau hơn ánh sáng, anh nhìn
được mắt em tuyệt vời tận muôn nghìn quá khứ.
Bởi con chim đã bay kịp thời gian nên chậm lại,
anh nhìn thấu hồn em trong suốt những mai sau.

Bởi con chim còn xoè cánh liệng tròn, anh thâu
nhận hết em qua vô vàn hình ảnh.

Trong một thế giới, anh thức dậy vượt hoài lên
khỏi mình những tầng địa ngục giam giữ. Trong
một thế giới, em nhỏ bé và cao vút, anh ngưỡng vọng.
Trong một thế giới:
Em hoàn toàn, luôn luôn mới lạ.

Mái tóc là điệu cười nhắn nhủ
Mùa Thu mật ngọt hôn gót chân
Và vầng trán
Ngủ Thiên thần mộng mị.

Bắt đầu cơn điên đầm ấm
Khi không sao ngỡ thấy nụ cười
Phải màu cẩm chướng.
Hay màu lệ lan
Hiểu đâu ý nghĩ một loài hoa
Mê đắm ngất vào hai khoé mắt.

Sáng tạo lấy từ ngữ yêu đương, hiền như lá cỏ,
anh tìm tới thời cô đơn tuổi dại. Biết bao nhiêu
quen thuộc lúc mai kia nghỉ hè, chạy nhảy giữa
bãi hoang, triền dốc núi, ngó xuống dòng sông yêu
như nghịch ngợm. Bằng mắt nhìn màu xanh ôm
bóng trắng, sợi chỉ thần tiên em thả, anh nối liền
những vụn ngọc bỏ quên ngày cũ thành một lời
ca lập dị trẻ con. Chuỗi ngọc muôn màu, những
mảnh đi tan nát mang tặng em là những-chưa-từ-biệt.

Anh muốn chiêm ngưỡng em trên bức vẽ khoả
thân bằng mực đen của một nhà hoạ sĩ, râu tóc
đã ngoài bảy mươi tuổi, có cặp mắt mới lên năm.

Buổi sớm còn ánh trăng, đèn thành phố đã tắt,
tôi ra khỏi căn phòng đến nơi hẹn. Nơi hẹn
nào? Tôi không rõ. Tôi rảo bước, cầu mong
đừng ai nhìn ra tôi. Ðừng ai nhìn ra tôi. Tôi
là ai? Tôi thấy tôi đi trên nền trời và trời hơi
run lạnh như bàn tay mỏng khép nép. Tôi
tưởng tượng người sẽ gọi tên tôi thứ nhứt là
một người con gái dịu dàng. Và tôi quay lại.
Chỉ thấy tôi đang đứng dưới chân đường dốc,
đâu đây những chùm lá hiện lên mùa đông. Tôi
vẫn đi, lục soát trí nhớ nơi hẹn gặp, lang thang
vào buổi chiều quạnh quẽ. Tôi lo lắng nghĩ đến
người chờ đợi. Khách qua đường nhìn tôi như
cành cây, không người quen nào hết. Ðêm tối
tôi trở về, luôn luôn nghe sau gáy một cặp
mắt âu yếm rung động. Mặt trăng sắp lặn còn
chờ tôi nơi đầu ngõ vào nhà.

Tôi từ biệt tôi và gặp em đang đón đợi.

Chia tay với mặt biển ngày ngày khép kín,
với những trường thành dĩ vãng hắt hủi –
sinh phần lạnh lẽo xây bằng đá ong hằng hằng
tuyệt vọng.
Chia tay với rừng già khô cháy miền nhiệt đới,
với sức thù hằn đốt bỏng những cỏ ấu phút
giây. Cánh cửa đóng chặt và im ngay tiếng
kêu xé ruột.

Chia tay với mọi khuôn mặt tưởng vọng chưa xuất hiện.
Chia tay với những thân yêu thời nào đây.
Tôi đứng trước mặt em, trước cặp mắt rạng
ngời của kiếp sống của bóng chết.
Trước bàn tay sơ sinh – tự do.

Em ngủ trên vai anh, bông hoa nở trên thân
cây mới mọc. Anh chúm những lá tay che
khuất khuôn mặt em. Hơi thở nhỏ như tơ luồn
qua kẽ lá. Anh nhắm mắt nhìn thẳng vào mặt
trời sáng êm, mặt trời bằng bạch kim là dung
nhan cô gái nhỏ. Phải chăng chính anh đang
nói? Giọng nói xuôi theo mạch máu hồng thẫm
lan trong quên lãng. Anh quên được anh, triền
miên giữa bình minh đồng vắng.
Và cánh tay em dẫn dắt.
Và hương thơm linh hồn.
Và đêm tóc anh úp mặt.

Trong đáy cùng bản thể đang xa vời.

Bàn tay như làn nắng hanh thu ve vuốt mở
hết giác quan là những cặp mắt vẫn ngủ say.
Màu trắng hiền hoà như lớp mưa đầu mùa
giăng lấy con ngươi thơm hương lạ. Sự hiển
nhiên huyền bí thường ngày chẳng cần dò hỏi.
Tại sao anh chọn em? Nào anh có chọn.
Em là mặt biển xanh chờ đó, xưa kia anh
sống trên rừng giữa bầy bộ lạc phiêu lưu.

Chưa bao giờ anh hiền lành như hôm nay.
Anh ở trong thành phố không quá khứ, ngõ
xóm còn buông theo tưởng tượng rắc rối hơn
tình yêu, anh mang đặt tên em để mình anh
gọi. Anh viết cho em từ xứ sở xa vời khi
qua bẩy mầu cầu vồng nơi mắt em với những
mưa nắng hoàng hôn bình minh đột ngột. Ở
đây cửa nhà cười nói bằng rung động và anh
bước xuống những triền vực thăng bằng không
chóng mặt rồi chẳng hiểu mình đang ở trên
cao hay dưới thấp.

Có những ngôn ngữ của sự vật im lìm kín
tiếng, giọng ấm như tấm chăn đơn đêm trở
lạnh. Anh đã qua những đêm hãi hùng mà
bóng tối trống trơn như lỗ huyệt, hình hài khô
mục như ác mộng và tử thần bỏ mặc một lá
cây già. Bây giờ, và những bây giờ mãi mãi,
màu đêm như lòng đen mắt ấy là con tim cao
vời tử thần về nhịp múa.

Sẽ chết như sao rơi vào bất tận.
Sẽ yêu như giọt nước hân hoan.


Mục lục

Mai
Cỏ
Nguyên
Từ chối
Bài thơ của tháng Giêng
Nói về dĩ vãng
Chiều trên phi trường
Một chỗ trên ô tô buýt
Bài hát buồn
Bao giờ
Dạ khúc
Sầu khúc
Ðêm
Ðoản khúc -
Một lần nữa -
Ngoài -
Li nước trong -
Bài thơ vui -
Hai người -
Tĩnh vật
Ðen
Thức giấc
Về Quách Thoại
Thành phố
Tên người yêu dấu
Hơi thở
Ðừng bắt tôi từ biệt
Nhân danh
Hãy cho anh khóc bằng mắt em những cuộc tình duyên Budapest
Bài ngợi ca tình yêu
Mặt trời tìm thấy
Nguồn: Thanh Tâm Tuyền, Liên Đêm Mặt trời tìm thấy, Sáng Tạo xuất bản, Sài Gòn 1964. Tác giả giữ bản quyền. Bản điện tử do Nguyễn Tiến Văn, Đồng Chuông Tử và Phạm Kiều Tùng thực hiện.

compiled & posted by Tran Ho Dung ( tran le quang nam )